IV. Gömrük yoxlamasında iştirak edən şəxslər

10. Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük yoxlamasında aşağıdakı şəxslər iştirak edə bilərlər:

V. Gömrük yoxlaması keçirilməsinin vaxtı

12. Azərbaycan Respublikasının sərhəd buraxılış məntəqələrində Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin və onlara dair sənədlərin gömrük yoxlaması, həmin mallar və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən keçirilmə niyyəti barədə gömrük orqanına məlumat verildikdən sonra, sərhəd buraxılış məntəqəsinin iş vaxtında aparılır.

13. Sərhəd buraxılış məntəqələrində əsas gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı malların gömrük yoxlaması aşağıda göstərilən hallardan sonra həyata keçirilir:

VI. Gömrük yoxlamasının aparıldığı yerlər

19. Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük yoxlanılması gömrük nəzarəti zonalarında və bu məqsədlər üçün gömrük orqanının müəyyən etdiyi digər yerlərdə aparılır.

20. Gömrük yoxlaması həyata keçirilən yerdə şəxslərin hərəkəti, mallardan istifadə edilməsi (giriş, çıxış, yük əməliyyatları, qablaşdırılmanın qaydaya salınması və ya dəyişdirilməsi, eyniləşdirilmə üsullarının ləğv edilməsi) yalnız gömrük orqanının əməkdaşlarının icazəsi ilə və gömrük nəzarəti altında aparıla bilər.

21. Gömrük yoxlaması aparıldığı zaman mal və nəqliyyat vasitələri ilə bağlı yük və digər əməliyyatlar Azərbaycan Respublikası Gömrük Məcəlləsinin 132—ci maddəsinə müvafiq olaraq gömrük orqanı üçün əlavə xərclərə səbəb olmamalıdır.

VII. Gömrük yoxlamasının növləri

27. Bu Qaydalarda gömrük yoxlamasının aşağıdakı növləri müəyyən edilir:

IX. Yoxlamanın həcmi

33. Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin normativ hüquqi aktlarında göstərilən hallar istisna olunmaqla, yoxlama həcmi bir nəqliyyat vasitəsində, bir nəqliyyat sənədi əsasında keçirilən mallar haqqında kifayət qədər məlumatları əldə etmək üçün aparılır.

34. Yoxlama aparmağı qərara alan və (və yaxud) yoxlamada iştirak edən gömrük orqanlarının əməkdaşları mal və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən keçirilməsi, həmçinin bəyan olunmuş gömrük rejimi altında yerləşdirilməsinin Azərbaycan Respublikası gömrük qanunvericiliyinin və beynəlxalq müqavilələrin tələblərinin pozulmasını müəyyən etdikdə və ya bununla əlaqədar kifayət qədər əsaslar olduqda, bu mallarda və nəqliyyat vasitələrində həmin pozuntuların aşkar edilməsi və qarşısının alınması məqsədilə gömrük yoxlamasını aparmağı qərara alırlar.

35. Eyni adlı, eyni şəkilli, eyni tipli qablaşdırmada olan malların yoxlanması ən azı 5% həcmdə aparılır (əsas və ya əlavə ölçü vahidləri üzrə).

36. Eyni nəqliyyat vasitəsində, eyni nəqliyyat sənədi üzrə gətirilən müxtəlif çeşidli malların yoxlanılması, müxtəlif adlı hər bir malın sayının ən azı 5%—i həcmində aparılır. Ayrı—ayrı yerlərin açılması zamanı aşkar edilən mallar sayılmalıdır (sayılma çəkilmə üsulu ilə həyata keçirilir). Gömrük nəzarəti həyata keçirildiyi zaman hər bir növ malların adlarının və malların sayının müəyyən olunması məqsədilə texniki nəzarət vasitələrindən istifadə olunmasına icazə verilir.

37. Gömrük qaydalarının pozulması əlamətləri olmadıqda ən azı 10% həcmində aparılmış yoxlama nəticəsində mallar haqqında məlumatlar uyğun gəlmədiyi halda yoxlama həcmi artırıla bilər.

38. Malların bir hissəsinin yoxlanılması zamanı, yük gömrük bəyannaməsində göstərilən məlumatların faktiki məlumatlarla uyğun olmadığı aşkar edildikdə yoxlama aparan əməkdaşlar tərəfindən yoxlama dərəcəsinin artırılması haqqında qərar qəbul edilir.

39. Gömrük bəyannaməsində göstərilən məlumatların gömrük yoxlaması nəticəsində gömrük yoxlama aktında qeyd olunmuş məlumatlarla uyğunluğunun yoxlanılması müvafiq struktur bölmələrin rəisləri və ya malların və nəqliyyat vasitələrinin buraxılması haqqında qərar qəbul edən gömrük əməkdaşı tərəfindən həmin məlumatların müqayisə edilməsilə müəyyən edilir.

X. Malların yoxlama dərəcəsi

40. Yoxlama haqqında qərar qəbul edən və ya yoxlamada iştirak edən gömrük orqanlarının əməkdaşlarında malların və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən keçirilməsi və ya bu malların Azərbaycan Respublikasının gömrük qanunvericiliyinin tələblərinin pozulması ilə bəyan olunmuş gömrük rejimi altında yerləşdirilməsi ilə əlaqədar kifayət qədər əsaslar olduqda, onlar həmin qanun pozuntusunu aşkar etməyə imkan verən yoxlama dərəcəsi müəyyən etməlidirlər.

41. Gömrük rəsmiləşdirilməsi üçün bəyan olunmuş malların sayılması hər bir adda malın sayının və miqdarının sayılması yolu ilə həyata keçirilir.

42. Sayılma seçmə üsulu ilə hər bir adda malın 5% —dən az olmamaq şərti ilə aparılır.

43. Mallardan prob və nümunələr, onların götürülməsinə dair tərtib olunmuş akt əsasında gömrük yoxlamasını aparan müvafiq struktur bölmənin əməkdaşları tərəfindən götürülür. Dövlət Gömrük Komitəsinin normativ hüquqi aktlarında müəyyən olunmuş hallarda və ya xüsusi bilik və avadanlıq tələb olunduğu hallarda mallardan prob və nümunələr DGK—nin Mərkəzi laboratoriyasının əməkdaşları və ya xüsusi ekspertlər tərəfindən götürülə bilər.

44. Mallardan prob və nümunələrin götürülməsi normativ hüquqi aktlarında müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.

45. Malın çəkisinin çəkilmə yolu ilə müəyyən edilməsi seçmə üsulu ilə (hər bir eyni adlı malın çəkisinin ümumi sayının 5%—dən az olmamaq şərtilə) həyata keçirilə blər.

Gömrük yoxlaması üçün təqdim edilmiş malların ümumi çəkisi bir yük yerində olan malın çəkisinin yerlərin sayına vurulması yolu ilə müəyyən edilir. Bu halda gömrük yoxlama aktında hər malın çəkisi (qablaşdırılmış və ya açıq) onun müəyyən edilməsində istifadə edilən adı, çeşidi, növü (modeli), istehsal buraxılış nömrəsi (istifadə edilən digər ölçü vahidləri) göstərilir.

46. Malların yoxlama dərəcəsini ekspertlər müəyyən etdikdə, ekspertiza aktının surəti gömrük yoxlama aktına əlavə edilir.

47. Yük yerlərinin açılması seçmə yolu ilə və ya yoxlama tapşırıq sənədində müəyyən olunmuş tələblərə əsasən bütün yerlərin açılması ilə yerinə yetirilir.

48. Yük yerlərinin açılması, malların ayrı—ayrı vahidlərinin qablaşdırılmadan (yeşiklərdən, qutulardan və s.), texnoloji tutumlardan, ad və miqdarına nəzarət etmək məqsədilə, malların mənşə ölkəsinin müəyyən edilməsi və onlar haqqında digər məlumatları müəyyən etmək, başqa mallar adı ilə keçirilən malların aşkar edilməsi imkanlarını əldə etmək üçün gizli yerlərdən çıxarılmasını nəzərdə tutur.

49. Radioaktiv materiallar daşıyan konteynerlər yalnız səlahiyyətli təşkilatlar tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada və müvafiq texniki avadanlıqların mövcud olduğu halda açıla bilər.

50. Prob və nümunələrin götürülməsi faktı gömrük yoxlama aktında prob və nümunələr götürülən yerin adı və sayı göstərilməklə əks etdirilir.

51. Azərbaycan Respublikasının ərazisinə idxalı, həmçinin bu ərazidən ixracı qadağan olunmuş malların aşkar edilməsi məqsədi ilə gömrük orqanının kinoloji bölməsinin axtarış itlərindən istifadə edilərək yoxlama keçirilə bilər.

52. Kəsilmə, yonulma və s. üsullardan istifadə etməklə gömrük yoxlamasının keçirilməsi gömrük nəzarətindən gizlədilmiş və üzərinə boya çəkilmiş metallar və üstü digər materiallarla ötrülmüş və ya gizli yerlərdə yerləşdirilərək keçirilməsi nəzərdə tutulan materialların aşkar edilməsinə xidmət edir.

XII. Gömrük eyniləşdirmə vasitələri

55. Nəqliyyat vasitələrinə, onların yük yerlərinə, mallar olan və yerləşdirilə biləcək digər yerlərə, gömrük nəzarəti altında yerləşdirilmiş mallara gömrük yoxlamasını həyata keçirən müvafiq struktur bölmələrin əməkdaşları gömrük eyniləşdirmə vasitələri qoya bilərlər. Gömrük eyniləşdirmə vasitələrindən mütləq istifadə halları normativ hüquqi aktlarda nəzərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilir.

56. Gömrük orqanlarının əməkdaşları malların və nəqliyyat vasitələrinin dəyişdirilə biləcəyinin qarşısının alınması məqsədi ilə gömrük eyniləşdirmə vasitələrindən istifadə edirlər.

57. Malların gömrük ərazisinə idxalı zamanı mal göndərən və daşıyıcıların möhürü və plombu, həmçinin dəmir yol nəqliyyatında istifadə edilən bağlayıcı plomb vasitələri eyniləşdirmə vasitələri kimi qəbul edilə bilər.

58. Gömrük eyniləşdirmə vasitələri, bağlayıcı plomb vasitələrinin vəziyyətinə və mövcud olmasına nəzarət etmək üçün yoxlama tapşırığında, gömrük yoxlama aktında onların sayı, növü, plomb nömrəsi, möhürü, rəqəmlə, hərflə və digər üsulla markalanması, eyniləşdirmə nişanları, qoyulmuş ştamplar, götürülmüş prob və nümunələr, malların və nəqliyyat vasitələrinin təsviri, tərtib olunmuş çertyojlar, düzəldilmiş miqyas görüntüləri, şəkillər, ilyustrasiyalar, istifadə edilmiş mal müşayiət və digər sənədlər, o cümlədən digər eyniləşdirmə növləri haqqında məlumatlar göstərilir.

59. Gömrük eyniləşdirmə vasitələrinin, bağlayıcı plomb vasitələrinin olmaması, onların zədələndiyi və yaxud icazəsiz dəyişdirilməsi faktı aşkar edildikdə, malın ilkin vəziyyətinin dəyişdirilməsinin mümkünlüyü haqqında məlumatlar əldə etmək üçün kifayət həcmdə və dərəcədə yoxlama aparılır, həmçinin gömrük eyniləşdirmə vasitələri, bağlayıcı plomb vasitələrinin dəyişdirilməsi və ya məhv edilməsi səbəblərini aşkar etmək üçün tədbirlər görülür.

XIII. Gömrük yoxlama aktı

60. Gömrük yoxlamasının nəticələri gömrük yoxlama aktında müəyyən olunmuş qaydada qeydə alınır.

61. Gömrük yoxlama aktını yoxlama keçirən əməkdaşlar, gömrük yoxlama aktı və yoxlama tapşırığının doldurulması, qeydiyyatı və saxlanılması qaydalarına müvafiq olaraq tərtib edirlər.

62. Yoxlama zamanı digər dövlət orqanlarının nümayəndələri iştirak etdikdə, həmin şəxslər də gömrük yoxlama aktını imzalayırlar.

63. Aşağıda sadalanan halların istifadə edilməsinə icazə verilmir:

XIV. Yoxlamadan azad edilmə

64. Mallar və nəqliyyat vasitələri Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyi və beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulduğu hallarda yoxlamadan azad edilirlər.

65. Malların yoxlanılması keçirilmədikdə, yük gömrük bəyannaməsinin əsas vərəqənin «C» qrafasında və ya nəqliyyat sənədlərində gömrük orqanlarının səlahiyyətli əməkdaşları «Yoxlama aparılmayıb» qeydlərini aparır və bu qeydi imzaları və şəxsi nömrəli möhürləri ilə təsdiq edirlər.

XV. Yoxlama zamanı təhlükəsizlik texnikası

66. Yoxlama keçirildiyi zaman təhlükəsizlik texnikasına riayət olunma haqqında təlimatlar əmək təhlükəsizliyi standartları sistemi, sanitar normaları qaydaları, təhlükəsizlik normaları, gigiyena normativləri, həmçinin radiasiya təhlükəsizliyi sahəsində norma və qaydaların tələblərinə riayət olunmalıdır.

XVI. Son müddəalar

67. Azərbaycan Respublikasının gömrük orqanları və onların yoxlama keçirən vəzifəli şəxsləri, həmçinin yoxlamada iştirak edən şəxslər, mallara və nəqliyyat vasitələrinə əsassız ziyan vurduqda Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.

68. Yoxlama aparıldığı zaman gömrük orqanları əməkdaşlarının (vəzifəli şəxslərinin) qanuna müvafiq hərəkətləri nəticəsində mallara və nəqliyyat vasitələrinə vurulan ziyanın dəyəri onlar tərəfindən ödənilmir.

69. Gömrük orqanı əməkdaşlarının qanuni tələblərini yerinə yetirməyən, həmçinin yoxlama keçirilməsi ilə bağlı onların öhdəsinə düşən vəzifələri yerinə yetirməyə maneçilik törədən şəxslər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.

70. Yoxlama nəticəsində malları və nəqliyyat vasitələrini keçirən şəxslərin, mallara və nəqliyyat vasitələrinə dair səlahiyyəti olan digər şəxslərin və onların nümayəndələrinin, müvəqqəti saxlanc anbarlarının işçilərinin, daşıyıcıların yoxlama üçün təqdim olunan məlumatları gömrük orqanı əməkdaşları tərəfindən yalnız gömrük məqsədləri üçün istifadə oluna bilər.

71. Dövlət, kommersiya, bank və qanunla müdafiə olunan digər məxfi məlumatlar, həmçinin məxfi məlumatları yaymaq, şəxsi məqsədlər üçün istifadə etmək, üçüncü şəxslərə, Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik aktlarında göstərilən hallar istisna olunmaqla digər dövlət orqanlarına çatdırmaq qadağandır.

© AzerSoft